środa, 7 maja 2025

,,KARIERA NIKODEMA DYZMY"-TADEUSZ DOŁĘGA-MOSTOWICZ



Kariera Nikodema Dyzmy to jedna z najsłynniejszych powieści Tadeusza Dołęgi-Mostowicza, która od lat bawi i skłania do refleksji nad ludzką naturą, ambicjami i społecznymi mechanizmami. Książka jest satyrą na polskie społeczeństwo okresu międzywojennego, a ukazując losy tytułowego bohatera – Nikodema Dyzmy –pokazuje, jak dzięki sprytowi i umiejętnościom manipulacji można dokonać sztucznego awansu społecznego.

Książka rozpoczyna się od wyjazdu Nikodema Dyzmy z rodzinnego Łyskowa, gdzie stracił pracę jako urzędnik pocztowy. W Warszawie poszukuje pracy, ale z różnych przyczyn nie może zagrzać miejsca na posadach. Zalega z opłatami za czynsz, nie ma za co kupić jedzenia i zdesperowany błąka się po ulicach. Zdaje sobie sprawę z faktu, że żadne pomyślniejsze perspektywy dla niego nie istnieją. Gdy przypadkowo w jego ręce trafia zaproszenie na raut organizowany przez Prezesa Rady Ministrów, postanawia pójść do Hotelu Europejskiego, by napełnić brzuch, nawet gdyby miano go stamtąd wyrzucić. Podczas rautu ktoś uderza w łokieć Dyzmę i wytrąca mu talerz z jedzeniem. Mężczyzna wpada we wściekłość i krzyczy na nieuważnego gościa, a przez to ściąga na siebie uwagę zgromadzonych. Nikodem Dyzma jest przerażony swoim wybuchem, ale wkrótce podchodzą do niego różni mężczyźni i gratulują, że dał reprymendę zadufanemu w sobie Terlikowskiemu. Dyzma z napełnionym żołądkiem i po wypitym koniaku uspokaja napięte nerwy, a pod koniec wieczoru majętny Leon Kunicki proponuje mu pracę administratora majątkami i zakładami przemysłowymi. Oszołomiony Dyzma zgadza się i od tego momentu jego życie zaczyna się zmieniać.

Narracja w książce jest pełna ironii i satyrycznych akcentów, co sprawia, że lektura jest nie tylko zabawna, ale także krytyczna wobec powierzchowności i korupcji władzy. Autor w mistrzowski sposób portretuje postać Dyzmy jako człowieka próżnego, ambitnego i gotowego na wszystko, by osiągnąć sukces, co czyni go uniwersalnym symbolem społecznych ambicji i fałszu. Książka porusza tematy takie jak dążenie do kariery, manipulacja, fałszywa tożsamość oraz mechanizmy społecznego awansu. Styl Tadeusza Dołęgi-Mostowicza jest barwny, pełen humoru i celnej krytyki, co sprawia, że powieść jest zarówno rozrywkowa, jak i skłaniająca do refleksji nad ciągle działającymi mechanizmami społecznymi.

Kariera Nikodema Dyzmy to lektura obowiązkowa dla miłośników literatury satyrycznej i tych, którzy chcą lepiej zrozumieć mechanizmy społeczne i ludzką naturę. To powieść, która mimo upływu lat pozostaje aktualna i inspirująca do analizy własnych motywacji oraz otaczającego świata. Serdecznie polecam:)


WPISY POWIĄZANE:

,,Trzecia płeć"-Tadeusz Dołęga-Mostowicz

,,Trzy serca"-Tadeusz Dołęga-Mostowicz

,,Znachor"-Tadeusz Dołęga-Mostowicz

,,Profesor Wilczur"-Tadeusz Dołęga-Mostowicz




Tytuł: Kariera Nikodema Dyzmy

Autor: Tadeusz Dołęga-Mostowicz

Wydawnictwo: Wydawnictwo MG

Kategoria: literatura piękna

Data wydania: 2025-04-09

Data 1. wyd. pol.: 1955-01-01

Data 1. wydania: 2013-11-05

Liczba stron: 368

ISBN: 9788382411126

6 komentarzy:

  1. Czytałam tę książkę kilka razy, oczywiście w starszym wydaniu. Ponadczasowa klasyka.

    OdpowiedzUsuń
  2. Świetna i trafna recenzja! "Kariera Nikodema Dyzmy" rzeczywiście pozostaje niezwykle aktualna – to satyra, która demaskuje nie tylko międzywojenną Polskę, ale i uniwersalne mechanizmy społecznego awansu opartego na pozorach. Dobrze ujęta ironia i refleksja – dzięki za przypomnienie tej klasyki!



    OdpowiedzUsuń
  3. O tej książce oczywiście słyszałam, ale nie miałam jeszcze okazji jej poznać. Muszę to nadrobić ;)

    OdpowiedzUsuń
  4. Świetna recenzja. Chętnie sięgnę po tą książkę :)

    OdpowiedzUsuń