,,STRONA GUERMANTES"-MARCEL PROUST

Źródło

Strona Guermantes to trzecia część cyklu Marcela Prousta W poszukiwaniu straconego czasu. Marcel z rodziną zamieszkuje w pałacu rodu Guermantes. Panią domu jest księżna, elegancka i jeszcze młoda kobieta, do której zaczyna wzdychać Marcel. Chciałby należeć do jej przyjaciół i poznać ją bliżej, aby sprawdzić co kryje się za pociągającą powierzchownością. Niestety jest tylko lokatorem w skrzydle jej zamku i musi szukać różnych sposobów, by choć przez chwilę popatrzeć na piękną panią de Guermantes. Rankiem idzie okrężną drogą na róg ulicy, którą zazwyczaj przejeżdża księżna i wyczekuje jej karety, aby przez chwilę ujrzeć jej twarz w szybce powozu. Chodzi do opery i obserwuje Marię w loży. Stoi po kilka godzin na ulicy, aby ukłonić się przechodzącej księżnej, a jeśli jej nie spotka wraca do domu smutny i przygnębiony. Autor bardzo malowniczo opisuje spotkania Marcela z panią de Guermantes, na którą patrzy z tą samą ciekawością, z jaką by śledził ruchy pędzla u wielkiego malarza. Jak w każdej poprzedniej części cyklu pisarz dokładnie analizuje psychikę licznych postaci i prezentuje życie w epoce. Dosyć dużo miejsca poświęca starej służącej Franciszce, która według Marcela wraz ze swoją obecnością przynosi powietrze wsi i życie folwarku oraz lokalny sentyment. Ciekawie przedstawia wojskowe środowisko Roberta de Saint-Loupa, przyjaciela, który kiedy tylko może spotyka się z Marcelem i słucha jego wywodów, zwierzeń i służy pomocą.

Tak jak w poprzednich tomach W poszukiwaniu straconego czasu autor stosuje długie, poetyckie i szczegółowe opisy nawet prostych czynności czy rzeczy. Opisuje np. jak Marcel wchodzi do pokoju przyjaciela Roberta Saint-Loupa, słyszy tykanie zegarka i następnie odmalowuje dźwięki i skojarzenia z nimi związane zajmujące trzy i pół strony, ale to jeszcze nic, gdyż opis podwieczorku u pani de Villeparisis zajmuje prawie pół książki! Niezwykle poetycko odmalował Proust np. gotujące się mleko-Człowiek całkowicie głuchy nie może nawet zagrzać rondelka z mlekiem inaczej niż śledząc oczami, podniósłszy przykrywkę, biały podbiegunowy blask podobny blaskowi śnieżnej zawieruchy, niby ostrzegawczy znak, którego rozsądnie jest słuchać, wyjmując-niby Pan wstrzymujący fale-kontakt elektryczny; bo już wznoszące się i smazmatyczne jajko wrzącego mleka rośnie w paru skośnych rzutach, wzdyma się, zaokrągla parę wpół obalonych żagli, które zmarszczyła śmietanka, ciska w burzę żagiel z perłowej masy, przerwanie zaś prądów-jeżeli zażegnano na czas elektryczną nawałnicę-skręca je wszystkie w miejscu i rzuca je, bezwolne, zmienione w płatki magnolii. Jak dla mnie mistrzowski opis:)

Proza Marcela Prousta jest bardzo wymagająca, ale znalazłam sposób, by poznać cały cykl i nie zniechęcić się do czytania kolejnych tomów. Czytam powieść na raty, kawałek po kawałku. Kiedy czuję znużenie i przestaję rozumieć o czym czytam, odkładam książkę i wracam do niej za jakiś czas ze świeżym umysłem. Obowiązkowe dla mnie jest też czytanie powieści Prousta w ciszy, aby rozbrzmiewały w moich uszach tylko słowa autora. Jeśli nie będzie ciszy, to nie będzie przyjemności z czytania w tym przypadku i zrozumienia dla ulotnych wrażeń opisanych z niesłychaną precyzją. 

WPISY POWIĄZANE:

,,W stronę Swanna"-Marcel Proust

,,W cieniu zakwitających dziewcząt"-Marcel Proust

Tytuł: Strona Guermantes

Autor: Marcel Proust

Wydawnictwo: Wydawnictwo MG

Cykl: W poszukiwaniu straconego czasu (tom 3)

Kategoria: klasyka

Tytuł oryginału: Le Côté de Guermantes

Data wydania: 2022-02-09

Data 1. wyd. pol.: 1957-01-01

Liczba stron: 656

Tłumacz: Tadeusz Boy-Żeleński

Cytaty kolejno: str. 153, 80,81