,,PASAŻER" I ,,STELLA MARIS"CORMAC McCARTHY-RECENZJA PREMIEROWA

Od wielu lat jestem fanką twórczości współczesnego amerykańskiego pisarza, scenarzysty i dramaturga Cormaca McCarthy'ego, który zasłynął takimi książkami jak: Droga, Krwawy południk, Dziecię boże, Suttree, To nie jest kraj dla starych ludzi czy tzw. trylogią graniczną składającą się z Rączych koni, Przeprawy oraz Sodomy i Gomory. W dniu 28 czerwca 2023 roku ukazały się nakładem Wydawnictwa Literackiego kolejne książki autora: Pasażer i Stella Maris, które okazały się ostatnimi publikacjami w dorobku Cormaca McCarthy'ego, gdyż 13 czerwca 2023 roku świat obiegła informacja o śmierci pisarza. Niestety nie powstaną już nowe wspaniałe powieści, ale wciąż można cieszyć się tymi, które są i dzisiaj zachęcam Was do sięgnięcia po mistrzowski duet powieściowy-Pasażera oraz Stellę Maris.

Obie powieści łączą się ze sobą. Akcja Pasażera rozgrywa się w 1980 roku w południowej części Stanów Zjednoczonych w Missisipi, gdzie Bobby Western, nurek głębinowy zostaje przewieziony śmigłowcem o pierwszej w nocy, by dostać się do zatopionego samolotu. Po zbadaniu wraku okazuje się, że na pokładzie znajduje się dziewięć ciał, ale nie ma czarnej skrzynki i jednego pasażera. Western jest doświadczonym nurkiem i wiele razy wydobywał z wody wielkogabarytowe ładunki, ale w związku z tym zleceniem pojawia się coraz więcej pytań, a na dodatek ktoś przeszukuje jego mieszkanie i wciąż pojawiają się w jego otoczeniu agenci federalni. Stella Maris rozgrywa się w 1972 roku w Wisconsin i tutaj wydarzenia przedstawione są z perspektywy dwudziestoletniej Alice, siostry Bobby'ego, która jest genialną matematyczką i skrzypaczką. Dziewczyna zostaje przyjęta do zakładu psychiatrycznego i w trakcie rozmów z terapeutą opowiada o życiu swojej rodziny. 

Autor przedstawiając koleje życia rodzeństwa i łączącej ich głębokiej więzi nawiązuje do motywu dziedziczenia winy. Bobby i Alice są dziećmi współtwórcy bomby atomowej niosącej zniszczenie dla wielu tysięcy ludzkich istnień. Projekt Manhattan staje się jednym z najważniejszych projektów rządowych w Stanach Zjednoczonych i zapoczątkowuje nową erę budzącą grozę. Nie tylko ojciec postrzegany jest jako czarny charakter, ale także matka, która pracuje w Y-12 przy kalutronie. W promieniu pięciuset mil jest to najlepiej płatna i jedyna praca, więc ludzie, by ją dostać stoją w błocie przed szopą ze sklejki od piątej rano i nie zastanawiają się nad przyszłymi konsekwencjami. Alice i Bobby nie widują ojca przez długi czas, gdyż zajmuje się detonowaniem bomb na południowym Pacyfiku. Nad rodziną wisi klątwa, poczucie winy oraz żal po zrzuceniu bomb na Hiroszimę i Nagasaki. Alice nie może sobie poradzić z odziedziczoną winą, gdyż uważa, że wszyscy są zbiorowiskiem wspomnień. Nic nie znika. Wszystko, co się wydarzyło, w dużej mierze ciągle jest. 

Wydarzenia w Pasażerze zostały przedstawione z męskiej perspektywy, czyli Bobby'ego studiującego matematykę i fizykę, biorącego udział w rajdach samochodowych w Europie, strzelającego z pokładu śmigłowca w Wietnamie czy wykonującego niebezpieczną pracę nurka głębinowego. W tej części doskonale uwidacznia się pierwiastek męski. Autor jednak od pięćdziesięciu lat planował napisanie powieści z perspektywy kobiecej i właśnie w Stella Maris spełnił swoje marzenie oddając głos Alice. Uważam, że udało mu się w dużej mierze przeniknąć do umysłu i duszy kobiety, gdyż kreśli postać nie tylko zdolnej matematyczki, ale też wrażliwej, pięknej i zakochanej dziewczyny.

Ostatnie powieści Cormaca McCarthy'ego tworzą spójną całość i zamykają jego wspaniały literacki dorobek. Każdy znajdzie coś innego w tych oryginalnych, przemyślanych powieściach, które pokazują, że wolność jest warta każdej ceny, że należy spełniać własne marzenia i dążyć do osiągnięcia szczęścia, że życie niesie ze sobą przemiany, a miłość nie jest taka jednoznaczna. Serdecznie polecam Pasażera oraz Stellę Maris:)

Tytuł: Pasażer

Autor: Cormac McCarthy

Wydawnictwo: Wydawnictwo Literackie

Cykl: Pasażer (tom 1)

Gatunek: literatura piękna

Tytuł oryginału: The Passenger

Data wydania: 2023-06-28

Data 1. wyd. pol.: 2023-06-28

Data 1. wydania: 2022-10-25

Liczba stron: 528

ISBN: 9788308081327

Tłumacz: Robert Sudół

Cytaty str.: 152