poniedziałek, 18 października 2021

,,ZBRODNIA I KARA"-FIODOR DOSTOJEWSKI

 

Źródło


Zaplanowałam kiedyś, że przeczytam wszystkie książki Fiodora Dostojewskiego i powoli realizuję ten plan czytelniczy. Tym razem sięgnęłam po klasyk, czyli ,,Zbrodnię i karę", która szczególny rozgłos przyniosła autorowi w 1866 roku, gdy publikowano ją na łamach miesięcznika Russkij Wiestnik. Autor pisząc tę powieść zainspirował się informacjami zaczerpniętymi z prasy o popełnionych zbrodniach oraz realiami życia codziennego w Rosji. 

Petersburg, 1865 rok. Rodion Raskolnikow, były student prawa zmaga się z problemami finansowymi, które uniemożliwiają mu studiowanie. Próbuje wspierać go matka, Pulcheria Aleksandrowna i siostra, Eudoksja, ale wsparcie jest za małe i mężczyzna postanawia zamordować lichwiarkę Alonę Iwanowną, aby uwolnić społeczeństwo od kobiety żerującej na ludzkiej krzywdzie oraz wzbogacić się. Na początku podnieca go sama myśl, że może zrobić coś tak potwornego, ale stopniowo przechodzi do fazy planowania i wykonania zbrodni. Po dokonaniu morderstwa popada jednak w depresję, ma urojenia, koszmary, nie może nikomu powiedzieć o swojej udręce i toczy wewnętrzną walkę, bojąc przyznać się do winy. Zbrodnia rujnuje jego psychikę. Ze względu na niski status materialny Rodion czuje się odtrącony i unika ludzi. Ma wygórowane ambicje, jest dumny i przekonany o powołaniu do wiekopomnych czynów. Po dokonaniu mordu czuje jednak do siebie obrzydzenie i za wszelką cenę chce uniknąć kary, aby nie ucierpiała jego ambicja własna. Dostojewski w mistrzowski sposób przedstawia studium psychologiczne mordercy. Analizuje motywy postępowania Rodiona i szuka argumentów, które popchnęły mężczyznę do popełnienia zbrodni. Z jednej strony ukazuje mordercę, a z drugiej strony człowieka dobrego, wrażliwego na krzywdę i współczującego. Rodion przechodzi wewnętrzną przemianę. Zbrodnia zaważyła na całym jego życiu i dopiero rozmowy z Sonią uświadamiają mu niedorzeczność zbrodni. Zaczyna dostrzegać, że nie tylko on cierpi, ale są też inni ludzie skrzywdzeni przez los.

Fiodor Dostojewski zadbał o każdy szczegół w powieści i doskonale scharakteryzował bohaterów pod względem psychicznym i fizycznym. Bohaterowie odsłaniają swoje wnętrze wobec siebie i innych. Postaci jest sporo, ale wspomnę tylko o kilku, które szczególnie zapadły mi w pamięć. Sonia Siemionowna, niewykształcona młoda dziewczyna zmuszona do prostytucji, by wyżywić dzieci macochy i pijącego ojca. Piotr Pietrowicz Łużyn, czterdziestopięcioletni radca prawny, który dla własnych korzyści jest w stanie popełnić każde łajdactwo. Ścierają się w nim dwie osobowości. Na zewnątrz prezentuje solidność, ogładę towarzyską i pracowitość, a wewnątrz ma intryganckie pomysły, których celem jest zniszczenie wrogów. Dunia, siostra Rodiona jest ładna, energiczna, pewna siebie, rozsądna, cierpliwa i szlachetna. Matka Pulcheria chce ją wydać za Łużyna, aby zapewnić karierę Raskolnikowowi. Dunia kocha rodzinę i jest w stanie poświęcić się dla jej dobra. Autor wykreował postacie dobre, poświęcające się dla innych, ale też złe i intryganckie dbające tylko o siebie.

Czytając książki szczególną uwagę zwracam na miejsce akcji i w tym przypadku jednym z bohaterów powieści jest miasto Petersburg będące symbolem przepychu i zbytku, ale też zbrodni, ubóstwa i prostytucji. Bardzo lubię wędrówki z bohaterami po XIX-wiecznych placach, ulicach i zaułkach. Widać, że Petersburg był miastem kontrastów społecznych. Warstwy wyższe otaczała liczna służba, która pomagała im w najdrobniejszych czynnościach dnia codziennego. Bogaci bawili się w najmodniejszych kreacjach na balach, odwiedzali teatry, jeździli powozami dzień i noc. Biedacy chodzili niewybrukowanymi i nieskanalizowanymi ulicami, gdzie szkapy ciągnęły chłopskie wozy, a pomiędzy nimi snuły się niedożywione i anemiczne postacie. 

,,Zbrodnia i kara" to must have każdego Czytelnika i choć jeden będzie zachwycony mistrzowskim przedstawieniem studium mordercy i szczegółowym opisem psychologicznym bohaterów, to drugi zniechęci się wolną akcją i klasyczną formą powieści. Pomijając skrajności opinii i wszelkiego rodzaju dywagacje  nad książką, fakt jest taki, że każdy szanujący się mól książkowy powinien choć raz przeczytać tę powieść Fiodora Dostojewskiego. Cieszę się, że to zrobiłam i zachęcam do sięgnięcia po książkę:)



WPISY POWIĄZANE:





Tytuł: Zbrodnia i kara
Autor: Fiodor Dostojewski
Wydawnictwo: Wydawnictwo MG
Kategoria: literatura piękna
Tytuł oryginału: Преступле́ние и наказа́ние
Data wydania: 2021-10-27
Data 1. wyd. pol.: 1966-01-01
Data 1. wydania: 2000-01-01
Liczba stron: 576
ISBN: 9788377797396
Tłumacz: Jan Piotr Zajączkowski

13 komentarzy:

  1. Była to moja lektura w liceum i bardzo mi się podobała.

    OdpowiedzUsuń
  2. Czytałam tę książkę w liceum i na pewno jeszcze do niej wróce kiedyś.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. To dobry pomysł. Czytałam ją po raz drugi i zupełnie inaczej ją odbierałam.

      Usuń
  3. Pamiętam tą książkę, dla mnie była dosyć ciężka.

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Klasyczna forma potrafi sprawiać trudność przy czytaniu, ale też dojrzewamy do pewnych lektur:)

      Usuń
  4. "Zbrodnię i karę" czytałam, podobnie jak osoby wyżej, w liceum. Była to jedna z nielicznych lektur szkolnych, które zrobiły na mnie wrażenie. Niemniej nie mam chęci do niej wracać :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Czasem raz wystarczy przeczytać daną powieść:)

      Usuń
    2. To prawda, czasem wystarczy raz, a czasami i sto powrotów nie wystarczy ;)

      Usuń
  5. Pamiętam doskonale tą książkę z czasów szkolnych. Byłam pochłonięta lekturą i wciąż mam swój egzemplarz na półce. :)

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Z książkami łączy się wiele wspomnień i całkowicie Cię rozumiem, że trzymasz pierwszy egzemplarz tej książki.

      Usuń
  6. Świetna powieść wielowątkowa. Tą przeczytałam jako pierwszą, a później sięgnęłam po Bracia Karamazow i Idiotę. :)

    OdpowiedzUsuń