Doktor Anna Odrowąż-Coates zajmująca się badaniem nierówności społecznych głównie kobiet i dzieci napisała książkę pt. ,,Fatamorgana saudyjskiej przestrzeni społeczno-kulturowej kobiet. Płynne horyzonty socjalizacji, edukacji i emancypacji", która jest pozycją unikatową w polskiej literaturze socjologiczno-pedagogicznej. Autorka w latach 2010-2012 mieszkała wraz z mężem i dziećmi w Arabii Saudyjskiej. Podjęła się tam przeprowadzić wieloaspektowe badania etnograficzne. Przebywała i rozmawiała z Saudyjkami w ich domach, kawiarniach, sklepach czy w salonach kosmetycznych. Prowadziła dziennik etnograficzny, w którym zapisywała wywiady i relacje kobiet z Taif (jedno z najbardziej konserwatywnych miast w Królestwie) i Jeddah (najbardziej liberalne miasto).
Część książki poświęcona jest zagadnieniom teoretycznym związanych z socjalizacją, płcią kulturową i stratyfikacją społeczną według płci oraz metodom i procesom badawczym. Autorka nakreśliła tło historyczne, polityczne, religijne oraz ogólną sytuację kobiet w Arabii Saudyjskiej.
Dla mnie najciekawsza była część publikacji, w której zostały zawarte doświadczenia Anny Odrowąż-Coates oraz prawdziwe wydarzenia z życia codziennego Saudyjek.
Europejki przeżywają szok kulturowy, gdy zamieszkują w Królestwie i podobnie jest z Saudyjkami w krajach Zachodu. Po początkowej fascynacji odmiennością dochodzi do buntu i utrwalania negatywnych stereotypów, a potem rezygnacja i ostatecznie dostosowanie się do odmiennego stylu życia. Saudyjki inaczej zachowują się w domu, inaczej na ulicy, a jeszcze inaczej za granicą. Muzułmanki noszą ,,zasłonę w postaci hidżabu (Arabia Saudyjska, Jemen), burki (Afganistan), zij szari czy czadoru (Persja, Iran) lub czarczafu (Turcja)." Kobiety nie mogą wyjść z domu bez formalnego ubioru, ale za granicą często odsłaniają twarz. Z domu wychodzą za pozwoleniem męża, brata lub ojca. W miejscach publicznych od 1993 roku ,,obowiązuje nakaz zakrywania damskich włosów" nawet przez cudzoziemki. Jeśli nie stosują się do tego interweniuje policja religijna. Kobiet na ulicach miasta nie widać, są jakby niewidzialne za swoimi ,,uniformami". Wszędzie dominują mężczyźni.
Kontrolowane są kontakty seksualne kobiet i ich czystość. Za wykroczenia są surowiej karane niż mężczyźni. Saudyjka flirtująca wirtualnie czy też za pomocą sms-ów jest odrzucana jako kandydatka na żonę. Rośnie liczba niezamężnych kobiet.
Segregacja płciowa od najmłodszych lat oraz zakaz kontaktów intymnych z płcią przeciwną w okresie młodzieńczym powoduje wzrost homoseksualizmu wśród młodzieży saudyjskiej. Młodzi chłopcy potrafią przebierać się za kobiety i chodzić z dziewczynami po ulicy jako koleżanki, gdyż są spragnieni takich kontaktów. Również kobiety w swojej przestrzeni potrafią obejść niektóre bariery i zakazy. Część na znak buntu nosi pod abają ostry makijaż, kolczyki w różnych miejscach, kolorowe paznokcie czy tatuaże.
W Arabii Saudyjskiej zachodzą zmiany społeczne. Niemniej szokuje fakt, że jest to jedyny kraj na świecie, w którym kobietom nie wolno prowadzić samochodu na drogach publicznych. W szpitalu lub przy wypadku ratownicy mężczyźni nie mogą dotknąć pacjentki. Potrzebna jest ekipa żeńska, podczas gdy liczy się czas by uratować życie!
Szokują podziały rasowe. ,,W razie wypadku samochodowego, bez względu na to, kto popełnił wykroczenie i błąd, wina spoczywa na tym, kto jest niżej w hierarchii społecznej. Czyli w wypadku z Saudyjczykiem Amerykanin jest zawsze winny, ale w takim samym wypadku z obywatelem Bangladeszu to obywatel Trzeciego Świata zostaje uznany za winnego."
W społeczeństwie saudyjskim trwa walka między tradycyjnymi zachowaniami, a postępem i przenikaniem kultur. Dzieci w szkole uczą się według tradycyjnego programu nauczania: kontroli, powtarzania narzuconych zachowań, niszczenia samodzielnego myślenia, nietolerancji wobec innych wyznań i kultur. W podręcznikach do historii 70% tematów związanych jest z islamem. Dochodzi do rozbieżności, gdyż poza szkołą dzieci oglądają kreskówki z międzynarodowej stacji telewizyjnej, mają dostęp do Internetu i telefonów komórkowych, a poprzez to do kultury Zachodu i innych wartości.
Tworzy się wielki miraż!
Dużo można pisać o książce i dyskutować o pozycji społeczno-kulturowej kobiet w społeczeństwie Arabii Saudyjskiej, ale Czytelnicy zainteresowani tematyką mogą sięgnąć po tę naukową publikację i poszerzyć swoje horyzonty. Książka zawiera także bardzo bogatą bibliografię.
Za książkę dziękuję Oficynie Wydawniczej Impuls.
 |
Tytuł: Fatamorgana saudyjskiej przestrzeni społeczno-kulturowej kobiet.
Płynne horyzonty socjalizacji, edukacji i emancypacji.
Autor: Anna Odrowąż-Coates
Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza Impuls
Wydanie: I, Kraków 2015
Format: B5, oprawa miękka, klejona
Stron: 288
ISBN: 978-83-7850-807-6
Cyt. str. 123,139,216
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz